#conceptontwikkeling #ontwikkelen #opleiden #mogelijkmaken #coaching #training

Opleiding

Training ‘Gespreksbegeleiding – De kunst van bezinnende dialoog’

Duur: 5 dagen (bijv. 1 dag per week of in blokken)

Doelgroep:

Facilitatoren, coaches, gespreksleiders en begeleiders die de diepte willen leren opzoeken in gesprekken met individuen of groepen, en die willen oefenen in het begeleiden van bezinnende dialogen met aandacht voor wezenlijke levensvragen.

Globale opzet per dag

Dag 1: De dialoog als open ruimte

Invalshoek: Dialogue – William Isaacs

Thema’s:

  • Dialoog versus discussie en debat

  • De vier houdingen van de dialoog: luisteren, respecteren, vertragen, spreken vanuit het hart

  • De rol van de gespreksbegeleider als ruimtehoeder

Werkvormen:

  • Introductie en oefening in de ‘container’ van de dialoog

  • Reflectie op eigen luistergewoonten

  • Kleine dialooggroepen o.l.v. deelnemers

Dag 2: De weg naar binnen – zelfbezinning als grondhouding

Invalshoek: Zelfbezinnende methode – Dr. C.J. Schuurman

Thema’s:

  • Zelfbezinning als oefening in waarachtigheid

  • Persoonlijke ervaring als toegangspoort tot het universele

  • Het stellen van verdiepende, niet-oordelende vragen

Werkvormen:

  • Verkenning van de ‘vraag onder de vraag’

  • Oefeningen in fenomenologische gespreksvoering

  • Uitwisseling in tweetallen: wat is zelfbezinning voor mij?

Dag 3: Circles of Trust – de moed om aanwezig te zijn

Invalshoek: A Hidden Wholeness – Parker J. Palmer

Thema’s:

  • De ziel uitnodigen: innerlijk leiderschap en integriteit

  • De rol van het ‘niet-doen’ in begeleiding

  • Vertrouwen als fundament

Werkvormen:

  • Oefenen met het ‘geen advies geven’-principe

  • Luistercirkels met een stiltecentrum

  • Reflectie: hoe bouw ik vertrouwen in een groep?

Dag 4: Geweldloos communiceren – contact maken zonder te forceren

Invalshoek: Geweldloze communicatie – Marshall Rosenberg

Thema’s:

  • Waarnemen zonder oordeel

  • Gevoelens en behoeften benoemen

  • Verzoek doen in plaats van eis

Werkvormen:

  • Oefenen met empathisch luisteren en spiegelen

  • Rollenspellen met escalatie/de-escalatie

  • Reflectie: wat roept geweldloosheid in mij op?

Dag 5: Existentieel welzijn – begeleiden in de volle breedte van het bestaan

Invalshoek: De vier bestaansdimensies: fysiek, sociaal, psychisch, spiritueel

Thema’s:

  • Gesprekken over wezenlijke levensthema’s (vrijheid, sterfelijkheid, zin, verbondenheid)

  • De gesprekspartner begeleiden in het onderzoeken van diens levensverhaal

  • Herkennen van verschuivingen in bestaanslagen

Werkvormen:

  • Analyse van voorbeeldgesprekken

  • Begeleide oefengesprekken met observatie

  • Plenaire uitwisseling: wat neem ik mee als gespreksbegeleider?

Doorlopende elementen gedurende de vijf dagen:

  • Reflectieboekje: deelnemers houden een persoonlijk logboek bij

  • Begeleide intervisie: elke dag een moment om ervaringen als beginnend begeleider te delen

  • Zelfreflectieve opdrachten: tussen de dagen door korte bezinnende opdrachten

Afsluiting / certificering (optioneel):

  • Een kort begeleid dialoogmoment door elke deelnemer als ‘meesterproef’

  • Terugblik: hoe is mijn stijl als gespreksbegeleider veranderd?

  • Persoonlijk leerdoel en actieplan

Extra dag: Holding Space – ruimte houden voor wat wil ontstaan

Invalshoek: Heather Plett – Holding Space: A Practice of Love, Liberation, and Leadership

Doel van deze dag:

Deelnemers leren wat het betekent om werkelijk ‘ruimte te houden’ voor anderen (en voor zichzelf), zonder te sturen, op te lossen of over te nemen. Ze ontwikkelen de innerlijke houding en praktische vaardigheden die nodig zijn om een veilige, niet-oordelende bedding te bieden waarin persoonlijke processen kunnen ontvouwen.

Opbouw van de dag

Ochtenddeel

1. Wat is Holding Space?

  • De kernprincipes volgens Heather Plett:

    • Oordelen parkeren

    • Controle loslaten

    • Emotionele veiligheid bieden

    • Vertrouwen in het proces

    • Zelfzorg als voorwaarde

    • Grenzen bewaken

Werkvorm:

  • Plenair: toelichting op de principes met voorbeelden

  • Reflectieoefening: “Wie heeft ooit ruimte voor mij gehouden? En wanneer hield ik ruimte voor een ander?”

2. Innerlijk werk van de begeleider

  • Holding space begint bij inner holding: jezelf kunnen dragen in het ongemak van het niet-weten.

  • De valkuilen: willen oplossen, advies geven, je verantwoordelijk voelen voor het proces van de ander.

Werkvorm:

  • Visualisatie: ‘De stille kern in mij’

  • Reflectieopdracht in tweetallen: Wat gebeurt er in mij als ik iemand begeleid die vastloopt?

Middagdeel

3. Praktisch oefenen – ruimte houden in gesprek

  • Oefenen met de energetische kant van begeleiding: aanwezig zijn zonder te vullen.

  • Stilte verdragen – emoties ruimte geven – de ander zien als heel en capabel.

Werkvorm:

  • Trio’s: één persoon deelt, één houdt ruimte, één observeert

  • Observatiepunten: lichaamstaal, tempo, intentie, tussenruimte

4. Grenzen en zelfzorg

  • Ruimte houden is geen grenzeloze openheid: onderscheid tussen mededogen en over-identificatie

  • Zelfzorg als voorwaarde om space te kunnen houden zonder leeg te lopen

Werkvorm:

  • Persoonlijke schrijfoefening: “Wat heb ik nodig om ruimte te kunnen houden?”

  • Delen in kleine groep: hoe herken ik mijn grenzen?

Afsluiting

  • Ritueel: deelnemers kiezen een symbool (kaart, voorwerp, woord) dat hen helpt herinneren aan het houden van ruimte

  • Reflectie: wat verandert er als ik niet leid maar houd?

  • Afronding met stilte of gedicht (bijvoorbeeld een fragment van John O’Donohue of Plett zelf)

Benodigdheden / suggesties:

  • Stiltecentrum of plek buiten voor korte wandeling

  • Ruimte met stoelen in cirkel

  • Kaarten of symbolen voor afsluitend ritueel

  • Een hand-out met de 8 kernprincipes van Holding Space